Jasne Pole jest poniemiecką wioską. Jej niemiecka nazwa to Hellefeld. Powstała ona w 1804 roku w ramach akcji kolonizacyjnej króla Prus Fryderyka Wilhelma III. Mieszkańcami Hellefeld byli niemieccy protestanci, którzy zadbali o to, aby wśród nich znalazł się nauczyciel.
Pierwszym niemieckim nauczycielem w Hellefeld był Biedermann. Początkowo nauczał on w domu. Dopiero w 1804 roku ukończono budowę szkoły oraz stworzono system nauczania dla dzieci z Jasnego Pola i Różopola. Następcą Biedermanna został Gottlieb Langner. Kolejnymi nauczycielami wymienionymi w kronice szkoły byli: Grube, Wilhelm Augusto, Wilhelm Kost. Do obowiązków nauczyciela należało coniedzielne czytanie Biblii w szkole. Natomiast duchowni odprawiali tutaj nabożeństwo z komunią święta dwa razy w roku.
Z czasem szkoła w Jasnym Polu swoim zasięgiem objęła dzieci z Tomnic, Gorzupi, Kobierna i Świnkowa. Kronika podaje, że w 1854 roku do szkoły uczęszczało aż stu uczniów, a w następnych latach ich liczba zwiększyła się nawet do stu pięćdziesięciu, czego efektem było rozbudowanie izby lekcyjnej w 1868 roku. Wzrost liczby uczniów przyczynił się do tego, że radca stanu i radca szkolny doktor Jaekel wprowadził naukę przedpołudniową i popołudniową. W godzinach 8:00-12:00 na lekcję uczęszczały roczniki starsze, natomiast w godzinach 13:00-15:00 naukę pobierały dzieci młodsze (w roku 1902 wrócono do jednozmianowej nauki). Rozpoczęto również dyskusję na temat zatrudnienia drugiego nauczyciela bądź budowy szkoły w Różopolu. W 1872 roku została podjęta decyzja o budowie nowej szkoły w Różopolu.
6 stycznia 1874 roku wybuchł pożar, który doprowadził do całkowitego zniszczenia szkoły. Dzieci mogły dalej pobierać naukę w pomieszczeniu gospody Andreasa Zeugnera. Nowe otwarcie szkoły nastąpiło 25 października 1874 roku.
Wpisy w kronice informują o tym, jak przebiegał rok szkolny. Koniec roku szkolnego przypadał na wiosnę i nie łączył się z wakacjami. Przerwy w nauce były związane z pracami w polu. Latem były ferie żniwne między 22 lipcem a 12 sierpniem, natomiast jesienią ferie wykopkowe, które trwały od 24 września do 18 października. Daty te były ruchome, co roku ustalano je inaczej.
W szkole, jako ważnej instytucji państwowej obchodzono wiele uroczystości i świąt, dotyczących między innymi rocznicy urodzin Marcina Lutra, rocznicę urodzin Bismarcka i wiele innych. Często w szkole odbywały się inspekcje, zarówno kościelne sprawdzające jakość nauczania religii, jak i państwowe.
Istotną postacią w historii zarówno szkoły jak i samej miejscowości Jasne Pole był pastor August Füllkrug. Od 1864 roku mieszkańcy wsi mogli uczestniczyć w nabożeństwie z kazaniem, które pastor organizował co cztery tygodnie i nie pobierał za to żadnej opłaty. Po pożarze szkoły pomógł nauczycielowi ze znalezieniem dachu nad głową, przyczynił się też do szybkiego odbudowania placówki. Pastor był duszpasterzem, duchownym sprawującym nad ewangelickimi zbiorami, a także urzędnikiem nadzoru pedagogicznego. Sumiennie wywiązywał się ze swoich obowiązków, często wizytował szkoły, nadzorował przebieg egzaminów podsumowujących rok szkolny. Dokonywał również wpisów do kroniki szkolnej. Jego posługa trwała około 40 lat.
Budynek szkoły rozrastał się. W 1899 roku na wniosek nauczyciela urządzono strych, który był wykorzystywany w późniejszych latach między innymi do spotkań wigilijnych. Podczas letniej przerwy w 1902 roku postawiono nowy płot przed szkołą i naprawiono sufit w sali lekcyjnej. Na przełomie lat 1905-1906 wykonano różne prace remontowe, między innymi: pomalowano sufity, okna, drzwi, tapetowano klasę. W kolejnych latach szkoła otrzymała nową podłogę, wyremontowano mieszkanie nauczyciela, naprawiono szkolną stodołę, dach, zakupiono szesnaście nowych ławek i nowe okna do klasy i przedsionka. Łącznie remonty do 1911 roku wyniosły 1450 marek (Jacek Kępa, Kronika szkoły niemieckiej w Jasnym Polu z lat 1874-1927, [w:] Krotoszyn i okolice. Tom X, pod. red. J. Zdunka, s. 167-188).
Tekst: Wioleta Jędrkowiak
